یکی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین نوشیدنی‌های دنیا که با افزودن آب جوش بر روی برگ‌های خشک شده گیاه کامیلیا سینسیس به دست می‌آید، چای است. برگ‌های خشک شده چای از گیاهچه‌ای همیشه سبز که بومی چین و دیگر کشورهای آسیای شرقی است، برداشت می‌شود. با وجود اینکه طعم آن به تنهایی طعمی دلپذیر است، اما می‌توان با گیاهان افزودنی به چای طعم آن را دلپسندتر نیز کرد.
این نوشیدنی پس از آب پر مصرف‌ترین نوشیدنی در جهان است. ما در این مقاله تلاش کرده‌ایم اطلاعاتی را در مورد این نوشیدنی محبوب در اختیار شما قرار دهیم. همچنین در ادامه به معرفی سایر گیاهانی که با افزوده شدن به چای، طعم آن را دلپذیرتر می‌کنند نیز پرداخته‌ایم. پس تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید تا از اطلاعات مفیدی بهره‌مند شوید.
تاریخچه چای
چای دارای انواع مختلفی است. برخی از انواع آن دارای طعمی خنک، کمی تلخ و گس هستند. در حالیکه واریته‌های مختلفی از آن دارای طعمی شیرین، آجیلی، گل مانند یا علفی هستند. کافئین موجود در چای درست مانند قهوه اثر محرکی بر روی بدن انسان دارد.
این گیاه که بومی آسیای شرقی است، غالبا در جنوب غربی چین و شمال میانمار رشد می‌کند. ظاهرا اولین مدارک مربوط به نوشیدن چای به سه قرن قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد که در متون پزشکی سلسه تانگ چین به آن اشاره شده است.
در زمان این سلسله، مصرف چای به عنوان یک نوشیدنی تفریحی رایج شد و سپس به کشورهای آسیای شرقی گسترش یافت. با این وجود معرفی این نوشیدنی محبوب به اروپایی‌ها تا قرن شانزدهم میلادی طول کشید. در قرن شانزده پرتغالی‌ها که آرام آرام کشورهای شرق آسیا را مستعمره خود می‌ساختند، با این نوشیدنی آشنا شده و آن را به اروپا بردند. تنها یک قرن بعد، مصرف چای در بین انگلیسی‌ها مد شده و آن‌ها زمین‌های بسیاری در هند، کشور تحت سلطه خود را، به کشت این گیاه ارزشمند اختصاص دادند.
بعدها اصطلاحی به عنوان چای گیاهی رواج یافت که به نوشیدنی‌هایی گفته می‌شد که از گیاه کاملیا سینسیس به دست نیامده بودند. این نوشیدنی‌ها دم کرده گیاهانی مانند گل رز، بابونه، زعفران، آویشن، روبیوس یا حتی دم کرده بخش‌هایی از میوه‌ها و برگ‌ها آن‌ها بودند. امروزه به دم کرده گیاهانی غیر از چای دمنوش می‌گویند در حالیکه می‌توان همین گیاهان را برای خوش عطر و طعم کردن چای نیز اضافه کرد. به این گیاهان، گیاهان افزودنی به چای نیز می‌گویند.
انواع چای و دانستنی‌های مربوط به آن
1- چای سبز
چای سبز که یکی از نوشیدنی‌های مورد علاقه مردم در همه جای دنیا است، به خاطر خواص داروییش سال‌هاست که مورد تحسین قرار می‌گیرد. در بسیاری از مطالعات علمی ثابت شده است که استفاده از این نوع چای به حفظ سلامتی و مراقبت شما از بدنتان کمک شایانی می‌کند.
مصرف مدام این نوشیدنی عملکرد شناختی مغز را تقویت خواهد کرد و باعث بهبود حافظه فرد می‌شود. محققانی در بیمارستان دانشگاه بازل در سوییس طی پژوهش‌هایی دریافتند افراد سالمی که روزانه به مقدار بیست و هفت گرم چای سبز مصرف می‌کنند، نواحی مغزی مرتبط با حافظه فعالشان، عملکرد بهتر و بیشتری داشته است
2- چای یاسمن
چای یاسمن در واقع چایی است که ما از آن به عنوان چای یاس نام می‌بریم. در حالیکه در واقع همان چای سبز است که گل‌های یاس برای خوش عطر و طعم کردنش به آن اضافه شده است. اثرات آنتی اکسیدانی تنها فواید چای یاس نیست بلکه شکوفه‌های یاس خواص دارویی بی‌نظیری دارند.
ژاپنی‌ها راز سلامت روان و بدن و عمر طولانی خود را مدیون نوشیدنی چای سبز و یاس می‌دانند. آنتی اکسیدان‌های گل‌های یاس از سلول‌های بدن در برابر اثرات ناشی از افزایش و کهولت سن به خوبی مراقبت می‌کنند. همچنین رایحه‌ی قوی و بوی بسیار مطبوع و دلپذیر این شکوفه‌ها به آرامش اعصاب و تنظیم خلق و خوی و حتی کاهش استرس و اضطراب شما کمک فراوانی می‌کنند.
3- چای رویبوس
چای رویبوس یا چای سرخ، نوع دیگری از چای با خواص آنتی اکسیدانی است. این چای بیشتر بومی مناطقی از آفریقای جنوبی مانند کنیا است. تحقیقات نشان داده است که فواید دارویی این چای اگر به اندازه چای سبز نباشد کمتر از آن هم نیست. در مطالعات آزمایشگاهی مشخص شده است که آنتی اکسیدان‌های موجود در چای قرمز، از کبد در برابر استرس اکسیداتیو محافظت کرده و به انعطاف‌پذیری این اندام در برابر آسیب‌های ناشی از اختلالات عصبی کمک می‌کند.
4- چای هیبیسکوس
این نوع چای را معمولا به خاطر طعم ترش آن می‌شناسند به همین دلیل به چای ترش نیز شهرت دارد. این نوشیدنی بیشتر به خاطر نیروبخش بودن آن مصرف می‌شود در حالیکه از گل‌ها و برگ‌های ترش آن به عنوان طعم دهنده در سالاد نیز استفاده می‌شود. چای ترش همچنین به عنوان چاشنی ظریفی برای غذاهای ایرانی و هندی کاربرد دارد.
5- چای سیاه
از چای سیاه به عنوان نوشیدنی محبوب ما ایرانی‌ها یاد می‌شود. اینکه دقیقا از چه زمانی ایرانی‌ها با این نوشیدنی دلپذیر آشنا شدند اطلاعات چندان دقیقی در دست نیست. ولی از آنجایی که گیاه آن بومی چین بوده ممکن است به وسیله مغولان به سرزمین ما آورده شده باشد. در حال حاضر مرغوب‌ترین واریته این چای در ایران چای سرگل است که طعمی تلخ و مزه‌ای گس مانند دارد، با این وجود دارای رایحه‌ای بسیار قوی و عطر بی‌نظیری است. این چای خواص آنتی اکسیدانی فراوانی دارد اما کافئین موجود در آن معمولا باعث بی‌خوابی می‌شود.
12 مورد از بهترین گیاهان افزودنی به چای
1- ریحان
ریحان که در برخی متون بودایی و هندو گیاهی مقدس است، یکی از دلپذیرترین طعم دهنده‌ها به چای است که علاوه بر چای به سایر خوراکی‌ها حتی ماست هم اضافه می‌شود. این گیاه قابل کشت در ظروف کوچک و گلدان‌های خانگی نیز است. این گیاه مقدس و معطر در خیلی از موارد به عنوان گیاه دارویی نیز کاربرد دارد. ریحان معمولا در درمان یا کاهش علائم ناشی از آنفولانزا، سرفه، آسم و فشار خون کمک می‌کند.
2- به لیمو
یکی دیگر از بهترین گیاهان افزودنی به چای برای بهتر کردن طعم آن، به لیمو است. این گیاه که کاملا عطر و بویی مشابه با لیمو دارد با افزودن آن به چای حس تازگی و شادابی را به روح شما برمی‌گرداند. علاوه بر این فواید درمانی و سلامتی بسیاری نیز دارد. به لیمو باعث بهبود کیفیت خواب، تقویت سیستم ایمنی می‌شود و حتی به کاهش وزن نیز کمک می‌کند. از این رو طرفداران بسیاری به خصوص در بین خانم‌ها دارد.
3- زنجبیل
قطعا زنجبیل یکی از بهترین طعم دهنده‌ها به نوشیدنی‌ها و غذاها است به ویژه برای افرادی که به مزه‌های تند علاقه وافری دارند. هندی‌ها می‌گویند چای معروف آن‌ها یعنی ماسالا بدون این طعم دهنده استئنایی، ناقص و بی کیفیت است. این گیاه با بوی و مزه تند خود به عنوان داروی گیاهی برای درمان بیماری‌هایی نظیر مشکلات تنفسی، سرماخوردگی، درد معده و سوزش گلو کاربرد دارد.
4- لیمو
از دیرباز تا کنون مردم برای حس طراوت و تازگی و حتی رفرش شدن سلول‌های بدن خود از لیمو کمک می‌گرفته‌اند. لیمو با عطر و طعم دلپذیر خود جایگاه ویژه‌ای حتی در آشپزی ایفا می‌کند و استفاده از آن به عنوان طعم دهنده چای، رایحه با طراوتی به این نوشیدنی محبوب می‌بخشد. طعم ترش و تازه لیمو باعث کمک به هضم غذا و کاهش علائم آسم می‌شود. رشد این گیاه در ظروف کوچک به شرطی که نور کامل و کافی ببیند به راحتی صورت می‌گیرد.
5- نعناع
از دیگر گیاهان با طراوتی که به عنوان گیاهان افزودنی به چای استفاده می‌شود می‌توان نعناع را نام برد. عطر تازه و رایحه ملایم این گیاه برای بهبود بسیاری از بیماری‌ها مناسب است. این گیاه نیز جز گیاهان ادویه‌ای است که در آشپزی نیز کاربرد دارد. از جمله فواید آن برای سلامتی می‌توان به تسکین ناراحتی معده و علائم سرماخوردگی اشاره کرد. در واقع عرق نعناع یکی از قوی‌ترین تسکین‌دهنده‌های درد معده است. این گیاه را می‌توان به آسانی در خانه کاشت و از برگ‌های تازه آن در چای استفاده کرد.
6- بادرنجبویه
بادرنجوبیه گیاهی بسیار شبیه به نعناع با طعم و بویی نزدیک به آن است. گیاهی که به خاطر فواید داروییش تقریبا در سراسر دنیا کشت می‌شود. استفاده از این گیاه به عنوان طعم دهنده به چای، طراواتی خاص و عطری ملایم را به چای می‌بخشد. هندی‌ها عاشق استفاده از آن در غذاها و نوشیدنی‌ها هستند. بهبود کیفیت خواب، کاهش استرس و اضطراب و حتی استفاده از آن به عنوان ضماد برای التیام زخم‌ها از جمله فوایدی بوده که پزشکان قرون وسطایی از آن استفاده می‌کردند. در حالی که امروزه فواید بیشتری برای آن یافت شده و در طب سنتی بسیار کاربرد دارد.
7- استویا
گیاه استویا که در ایران با نام شیرین برگ نیز شناخته می‌شود از گیاهان تیره کاسنیان است. برگ‌های آن به دلیل داشتن قند طبیعی مزه‌ای شیرین دارند و از همین جهت به عنوان جایگزین مناسبی برای شکر استفاده می‌شود. این درحالی است که برگ‌های گیاه همان میزان شیرینی را بدون داشتن ذره‌ای کالری دارند. از همین‌رو به عنوان قند رژیمی نیز استفاده می‌شوند و برای بیماران دیابتی و افراد دارای رژیم غذایی خاص، ایده‌آل‌ترین گزینه است.
8- زردچوبه
شاید زردچوبه را نه به عنوان یک گیاه دارویی بلکه به عنوان ادویه و چاشنی غذا بشناسید. اما به دلیل فواید و مزایای فراوانی که دارد، گاهی به عنوان طعم دهنده و گیاهان افزودنی به چای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع زردچوبه را به عنوان ابر چاشنی غذای هندی می‌شناسند و در بین هندی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد، در حالیکه قرن‌ها است مردم از آن در آشپزی استفاده می‌کنند.
با این وجود زردچوبه به عنوان طعم دهنده چای دارای خواصی مانند تقویت حافظه و کمک به بهبود آلزایمر، تسکین التهاب مفاصل و کمک به بهبود روند بیماری‌های قلبی و سرطان است. در واقع این گیاه معجزه آسا باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و آلزایمر می‌شود.
9- گشنیز
از جمله دیگر ادویه‌های مهم در آشپزی هندی‌ها قطعا گیاه گشنیز است. در واقع جز ضروری آشپزی برای آن‌ها محسوب می‌شود. در حالیکه به عنوان گیاهان افزودنی به چای نیز کاربرد دارد. برگ‌های این گیاه بسیار شبیه جعفری است، اما لطافت بیشتری نسبت به برگ‌های جعفری دارد. ایرانی‌ها نیز از تخم گشنیز برای پخت انواع غذاها استفاده می‌کنند. پرورش این گیاه خوش عطر و بو در منزل نیز بسیار راحت است. با اضافه کردن آن به چایتان می‌توانید مطمئن باشید که مشکلات گوارشی شما رو به بهبودی خواهند رفت.
10- مریم گلی
مریم گلی گیاهی خوراکی است که مملو از آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. یکی دیگر از ایده‌آل‌ترین گیاهان برای کاهش سطح قند خون است و به سلامت مغز و بهبود عملکرد آن کمک می‌کند. استفاده مداوم آن به همراه چای به عنوان طعم دهنده و افزودنی برای بیماران دیابتی بسیار مفید است. شما می‌توانید این گیاه را در گلدان‌های کوچکی کاشته و از برگ‌های تازه و معطر آن هم در چای خود هم به عنوان دمنوشی جدا استفاده کرده و لذت ببرید.
بابونه یکی از بهترین افزودنی ها به چای
11- میخک
شاید بعضی‌ها معتقد باشند که میخک گیاهی دارویی نیست و تنها به عنوان چاشنی و ادویه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالیکه بزرگ‌ترین مورد مصرف آن در غذاها است و باز هم یکی از محبوب‌ترین ادویه‌های غذای هندی‌های محسوب می‌شود. با این وجود بهتر است بدانید که میخک خواص دارویی بیشماری دارد و به عنوان تسکین دهنده دردهای دندانی استفاده می‌شود.
عطر به خصوص و طعم بی‌نظیر آن، این گیاه را در لیست گیاهان افزودنی به چای قرار داده است. علاوه بر تسکین دردهای دندانی، میخک خواص ضد عفونی کننده، ضد میکروبی و ضد ویروسی هم دارد و مصرف آن همراه چای بسیار برای بدن مفید است. همچنین باعث بوی خوش دهان نیز می‌شود.
12- هل
یکی از بی‌نظیرترین و خوشبوترین گیاهان افزودنی به چای، بدون شک هل است. از دیرباز هل به عنوان طعم‌دهنده چای در ایران رواج داشته و طرفداران بسیاری دارد. از طرفی طعم خوش آن که شیرینی ملایم و اندکی دارد، باعث شده که هندی‌ها نیز علی رقم میل و اشتیاقشان به تندی، گاهی هم از این گیاه به عنوان چاشنی غذا استفاده کنند. این گیاه محبوب ایرانی باعث برطرف شدن بوی بد دهان، کاهش فشار خون و تسکین مشکلات گوارشی می‌شود. کاشت و پرورش آن در خانه نیز بسیار راحت است و برگ‌های زیبا و جذاب آن عطر خوشبویی را در خانه شما پخش می‌کنند.
سخن پایانی
با وجود اینکه انواع دیگر چای دارای خواص بیشتری نسبت به چای سیاه هستند اما همچنان چای سیاه جایگاه ویژه‌ای در بین ایرانی‌ها دارد. از این رو افزودن گیاهان دیگر به آن موجب بالا رفتن کیفیت و بیشتر شدن خواص دارویی آن می‌شود.
از طرفی چون این نوشیدنی محبوب در خانه تمام ایرانی‌ها یافت می‌شود و از خردسالان گرفته تا افراد پا به سن گذاشته، همه از آن استفاده می‌کنند پس با اضافه کردن گیاهان دیگر به آن، می‌توانیم به عنوان دارویی گیاهی برای کسانی که مصرف دارو برایشان سخت است، استفاده کنیم. با این وجود بهتر است مقدار و میزان گیاهان افزودنی به چای را زیر نظر یک متخصص انجام دهیم. اگر سوالی دارید برای ما کامنت بگذارید، به زودی به آن پاسخ خواهیم داد. از اینکه در این مقاله نیز همراه ما بودید از سپاسگزاریم.
