دمنوش های زیادی وجود دارد که اگر اصول تهیه آنها را یاد بگیریم میتوانیم بدن خود را در برابر بسیاری از بیماریها بیمه نماییم. خواص دمنوش به لیمو از جمله مواردی است که مورد توجه طب سنتی و پزشکی مدرن واقع شده و مزایای مصرف آن برای انسانها به اثبات رسیده است. دم کردن به لیمو کار بسیار راحتی است و همانند دم کردن چای، دردسر چندانی ندارد. در این مقاله به بررسی خواص به لیمو در طب سنتی و همچنین خواص آن برای سلامت بدن و افزایش خواص آن در صورت ترکیب با سایر گیاهان معطر و دارویی خواهیم پرداخت. پیشنهاد میکنیم با مطالعه این مقاله مفید و کاربردی ما را همراهی نمایید.
به لیمو چیست؟
گیاه به لیمو با نام علمی Aloysia citrodora درختچهای معطر و چندساله است که گاهی ارتفاع آن به سه متر هم میرسد. این گیاه خوشبو که به تازگی نمونههایی از آن در ایران هم گزارش شده به صورت خودرو در کشورهایی مانند آرژانتین، شیلی و پرو رشد میکند و از همینرو به عنوان گیاه بومی آمریکای جنوبی شناخته میشود.
به لیمو گیاهی از خانواده شاهپسندان است و از آنجایی که برگهای آن بویی بسیار شبیه لیمو دارند، با نام به لیمو معروف شده است. هرچند نام مستعار این گیاه در آمریکای جنوبی Lemon Beebrush است که به محبوبیت بیش از حد این گیاه در بین زنبورها اشاره میکند.
تاریخچه به لیمو
قطعا مردم آمریکای جنوبی در طول تاریخ و در طی سالیان متمادی از این گیاه برای درمان انواع بیماریها استفاده میکردند. اما دانش مربوط به خواص دمنوش به لیمو از زمان استعمار قاره امریکا توسط اروپاییها گسترش یافت. فیلیپ کامرسون اولین گیاه شناس فرانسوی بود که این گیاه را در سال 1760 میلادی کشف کرد. کامرسون برای اولین بار نام علمی Aloysia triphylla را برای این گیاه برگزید و نمونههایی از آن را به باغ گیاه شناسی سلطنتی در مادرید،کشور اسپانیا فرستاد. اما در نهایت دو پزشک اسپانیایی نام علمی گیاه را به Aloysia citrodora تغییر دادند.
شاید جالب باشد بدانید که آنها این نام را به احترام شاهزاده خانم اسپانیایی ماریا لوئیزا که بعدها همسر پادشاه اسپانیا، جناب چارلز چهارم شد، انتخاب کردند. امروزه از به لیمو در انواع محصولات تجاری مانند عطر، خوشبو کننده هوا، طعم دهنده انواع غذاها و نوشیدنیها و دمنوشهای گیاهی استفاده میشود.
مزه دمنوش به لیمو چگونه است؟
دمنوش این گیاه دارای رنگی روشن و درخشان، به همراه طعمی نسبتا شیرین با رایحهی قوی لیمو است. با این وجود رایحهی لیموی آن به اندازه گیاهانی مانند بادرنجبویه، آویشن لیمویی و نعناع لیمویی آزار دهنده و تند نیست. نوشیدن دمنوش این گیاه حس سرزندگی و شادابی را به تک تک سلولهای شما تزریق میکند.
ترکیبات موجود در اسانس به لیمو
خواص دمنوش به لیمو در واقع مدیون ترکیبات شیمیایی خاصی است که در اسانس آن وجود دارد و این گیاه را به عنوان یک گیاه دارویی اثربخش میکند. از جمله ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه میتوان به ویتامینها، مواد معدنی، آنتیاکسیدانها، ترپنوئیدها و ترکیبات فنلی اشاره کرد. عناصر مهم این ترکیبات را بورنئول، نرول، ژرانیول، کاروون، لیمونن، ترپینول، سدرول، لینالول و ورباسکوزید تشکیل میدهند.
نحوه اثر به لیمو روی بدن
درست است که خواص دمنوش به لیمو برای بسیاری از بیماریها مفید است، اما شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که نحوه اثر این ترکیبات بر بدن چگونه است؟ آنتی اکسیدانهای موجود در به لیمو از طریق مبارزه و از بین بردن رادیکالهای آزاد در بدن، باعث بالا رفتن سیستم ایمنی بدن شده و در نتیجه موجب کاهش خطر ابتلای بدن به بسیاری از بیماریهای مزمن میشوند. ترپنوئیدها و ترکیبات فنلی موجود در اسانس به لیمو نیز دارای خواص ضد التهابی هستند. ترکیب فنلی ورباسکوزید از آسیب سلولی اندامهای بدن محافظت کرده و از این طریق التهاب اندامها را کاهش میدهد.
صحت فواید و خواص دمنوش به لیمو
دیگر بر هیچکسی پوشیده نیست که ما در عصر اخبار جعلی زندگی میکنیم. شبکههای اجتماعی و فضای مجازی بستر وسیعی را برای پدید آمدن نقل قولهای کاذب و جعلی به وجود آوردهاند. اما آیا اخبار مربوط به خواص دمنوش به لیمو و سایر گیاهان دارویی نیز جز این دسته از اخبار جعلی محسوب میشوند؟ باید به شما بگوییم در سالهای گذشته تحقیقات علمی بسیاری در زمینه خواص و فواید گیاهان دارویی صورت گرفته است و بسیاری از این اطلاعات در منابع معتبر و مجلههای علمی چاپ شدهاند.
با این وجود شما برای اطمینان پیدا کردن از این اخبار کافی است این نکته را به یاد داشته باشید، که گیاهان دارویی برخلاف داروهای شیمیایی چون منبع طبیعی دارند و توسط انسان دستکاری نشدهاند، پس احتمال ضرر و زیان آنها برای بدن به مراتب کمتر از داروهای شیمیایی است.
خواص دمنوش به لیمو در طب سنتی
خواص دمنوش به لیمو در طب سنتی بسیار متفاوت و متعدد است. در طب سنتی از آن برای درمان سرماخوردگی، تب، اضطراب، سوء هاضمه، اسپاسم و بیخوابی استفاده میشود. همچنین به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی بدن و کمکی طبیعی برای کاهش وزن مشهور است. این دمنوش به شدت سیستم عصبی را آرام می کند و در کاهش استرس مؤثر میباشد. همچنین میزان انسولین بدن را کنترل کرده و با سایر گیاهان معطر و دارویی نیز مصرف میشود. اگر به دنبال یک گیاه با هزاران خاصیت فوق العاده از دیدگاه طب سنتی هستید دمنوش به لیمو را فراموش نکنید.
خواص به لیمو برای سلامتی بدن و پوست
علاوه بر طب سنتی، پزشکی مدرن نیز خواص دمنوش به لیمو برای سلامت پوست و بدن را تأیید کرده است. این دمنوش سرشار از آنتی اکسیدان است و با چروک پوست مقابله می کند. همچنین بدن را هیدارته کرده و باعث شادابی پوست انسان میشود. از مهمترین مواردی که در خصوص خواص فوقالعادهاین دمنوش بیان شده است می توان به تأثیر مثبت آن بر روی سلامت بدن بیماران دیابتی، افرادی که ضعف اعصاب دارند و همچنین تأثیرات مثبت آن بر معده افراد اشاره کرد. این موارد را در ادامه بررسی کردهایم.
خاصیت به لیمو برای دیابت
عصاره آبی برگ های به لیمو برای تنظیم قند خون بدن مناسب است. قند خون بدن اگر از حالت نرمال خارج شود مشکلات متعددی را به دنبال دارد. در بدترین حالت ممکن مسئلهای به نام دیابت رخ میدهد که امروزه یکی از شایع ترین علل مرگ و میر در میان آمریکاییها محسوب میشود؛ بنابراین می توانید به لیمو را روزانه مصرف کنید و سعی نمایید تا سطح قند خون بدن خود را تنظیم نمایید.
خواص به لیمو برای اعصاب
آنتی اکسیدآنهای موجود در دمنوش به لیمو باعث تعادل هورمون های بدن و کاهش استرس و تشویش میشود. این عملکرد باعث میگردد تا سیستم عصبی فرد قویتر شده و تحریک پذیری کمتری داشته باشد. آرامش ذهن به دنبال مصرف به لیمو افزایش پیدا می کند و تأثیر زیادی در رفع بیخوابی های شبانه دارد. دقت کنید که مصرف بسیار زیاد آن باعث بی حالی و کاهش شدید ضربان قلب و افت فشار میشود.
خواص دمنوش به لیمو برای معده
به لیمو باعث تقویت سیستم هاضمه بدن و کاهش اسپاسم و گرفتگی اندام های مربوط به هضم غذا میشود؛ بنابراین اگر از معده درد یا مشکلات دستگاه گوارش رنج میبرید می توانید در طول روز از خواص دمنوش به لیمو برای معده و سیستم گوارشی بهرهمند شوید. دقت کنید که مصرف زیاد این دمنوش نیز با عوارض خاصی همراه است و باید تعادل را در مصرف آن رعایت نمایید.
خواص به لیمو برای لاغری
بسیاری از مردم سعی می کنند با توسل به داروهای شیمیایی و ورزش های سنگین وزن خود را کاهش دهند. برخی دیگر نیز به رژیم های غیراصولی روی آورده و در این مسیر با بسیاری از مشکلات مواجه میشوند که از جمله آنها رنگ پریدگی، بی حالی، یبوست، کج خلقی و مواردی از این قبیل میباشد. شما باید علاوه بر رعایت یک رژیم غذایی صحیح و استاندارد و همچنین ورزش کردن به صورت تخصصی و زیر نظر یک مربی حرفه ای، برخی از دمنوش های گیاهی از جمله دمنوش به لیمو را در برنامه کاهش وزن خود قرار دهید.
زمان مصرف دمنوش به لیمو برای لاغری
از خواص دمنوش به لیمو برای لاغری این است که به کاهش اشتها و در نتیجه مصرف کمتر مواد غذایی و تنقلات کمک میکند. همچنین چای به لیمو باعث سوختن چربی، تحریک تجزیه سلولیت و افزایش متابولیسم میشود. دمنوش به لیمو به دلیل مقادیر بالای آنتیاکسیدانها و فلاونوئیدهایی که دارد سبب افزایش چربیسوزی در بدن نیز میشود. سؤالی که در این خصوص مطرح میشود این است که بهترین زمان مصرف دمنوش به لیمو برای لاغری چیست؟ بهترین زمان برای مصرف آن دو ساعت قبل یا بعد از وعده غذایی است.
تاثیر به لیمو بر کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو
استرس اکسیداتیو با عدم تعادل بین دفاع آنتی اکسیدانی بدن و تولید رادیکالهای آزاد مضر به وجود میآید. این استرس میتواند منجر به آسیب سلولی و افزایش خطر ابتلا به انواع بیماریها شود. در این زمینه دمنوش به لیمو که سرشار از آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضد التهابی است، میتواند موجب کاهش بروز این نوع استرس شود.
خواص دمنوش به لیمو در تقویت عضلانی ورزشکاران
مطالعات علمی حاکی از این هستند که مکملهای حاوی به لیمو علاوه بر کاهش استرس اکسیداتیو، از آسیب عضلانی ناشی از ورزشهای سنگین به خصوص در بدن مردان جلوگیری میکند. به عنوان مثال آسیب عضلانی در دوندههایی که به صورت سنگین و به مدت نود دقیقه دویدهاند، با بیست و یک روز استفاده از مکملهای حاوی به لیمو، کاهش بسیار چشمگیری داشتهاند.
در مطالعه دیگری مشخص شد ورزشکارانی که به مدت ده روز، روزانه چهارصد میلی گرم عصاره به لیمو، قبل و در طول فعالیتهای ورزشی سنگین و تستهای ورزشی خسته کننده، مصرف کردهاند نسبت به سایر ورزشکاران، درد عضلانی کمتر و سطح پایینتری از نشانگر درد عضلانی یعنی کراتینن کیناز داشتهاند.
خواص دمنوش به لیمو در بهبود کیفیت خواب
این گیاه در طول تاریخ و برای سالیان درازی به عنوان داروی آرامبخش و درمان کننده بیخوابیهای مزمن استفاده میشده است. یک مطالعه علمی بر روی صد فرد مبتلا به بیخوابی مشخص کرده که مصرف شبانه ده میلیلیتر شربت به لیمو قبل از خواب، به طور قابل توجهی مفید بوده است. در این افراد پس از مصرف شربت به لیمو تایم خواب تنظیم شده، کیفیت خواب بهبود یافته و حتی خواب آلودگی در طول روز نسبت به سایر افراد به شدت کاهش یافته است. از طرفی با بهبود کیفیت خواب این افراد، میزان استرس و اضطرابهای آنان نیز کم شده است.
خواص دمنوش به لیمو و اثرات ضد چاقی
هرچند مطالعات علمی در این زمینه بسیار محدود است اما بعضی از آزمایشهای بالینی بر روی موشها گواه این است که به لیمو خاصیت ضد چاقی نیز دارد. در یک آزمایش بالینی تعدادی موش را با رژیم غذایی فوقالعاده پرچرب تغذیه کردند. سپس به برخی از این موشها در طول شش هفته عصاره به لیمو خوراندند و بقیه موشها را رها کردند. در پایان شش هفته در موشهایی که عصاره به لیمو را دریافت کرده بودند، کاهش تجمع چربی به خصوص در رودههای آنها مشاهده شد.
از سایر خواص به لیمو میتوان به تسکین علائم سرماخوردگی از جمله تب، لرز و احتقان نیز اشاره کرد. برای کاهش دردهای عضلانی بهتر است اسانس به لیمو را به صورت موضعی مورد استفاده قرار دهید.
خواص 7 تا از بهترین دمنوش های به لیمو
دمنوش به لیمو را می توانید به صورت خالص و بدون ترکیب با سایر گیاهان استفاده کنید و می توانید برای افزایش عطر و خاصیت آن از سایر گیاهان معطر و دارویی نیز استفاده کنید. خواص دمنوش به لیمو در صورت ترکیب با سایر گیاهان دارویی افزایش پیدا می کند و شما می توانید در یک فنجان دمنوش از خواص بیشتری بهرهمند شوید. خواص این دمنوش در صورت ترکیب با سایر گیاهان را در ادامه تشریح کردهایم.
خواص دمنوش به لیمو و زعفران
دمنوش به لیمو و زعفران برای تقویت قلب، معده و اعصاب مناسب است. این دمنوش را می توانید صرفاً با به لیمو و زعفران تهیه کنید اما اگر مقداری هل و دارچین به آن اضافه نمایید بسیار بهتر و پرخاصیت تر است. البته خواص دمنوش به لیمو با این مواد را نیز در ادامه بیان میکنیم.
خواص دمنوش به لیمو و زنجبیل
زنجبیل یک گیاه دارویی و سرشار از خاصیت است که تأثیر زیادی در سمزدایی بدن و روشن شدن رنگ پوست صورت دارد. درواقع از زنجبیل به عنوان یک گیاه معجزه گر نام میبرند با این حال مصرف آن به تنهایی دشوار است چرا که طعم تندی دارد اما اگر آن را با به لیمو ترکیب کنید یک دمنوش مقوی با طعم ایده آل به دست می آید. این دمنوش باعث تقویت سیستم عصبی، تقویت دستگاه گوارش، سمزدایی و رفع عفونت دستگاه تناسلی و ادراری میشود و بهبود عملکرد قلب و عروق و کاهش تب و التهاب مؤثر است.
خواص دمنوش به لیمو و گل سرخ
خواص دمنوش به لیمو در صورت ترکیب شدن با گل سرخ بسیار زیاد است. ترکیب آنها به کنترل اشتها و تنظیم جریان خون و همچنین تعادل طبع انسان کمک می کند. هر دو گیاه مذکور خاصیت آرام بخشی داشته و تأثیرات زیادی روی سیستم عصبی فرد دارند. این دمنوش باعث افزایش متابولیسم بدن میشود و به کاهش وزن بدن منجر میشود. گل سرخ قاعده آور است و به رفع کیست های زنانه کمک می کند.
خواص دمنوش به لیمو و نعناع
نعناع عطر تندی دارد و باعث خنک شدن مغز و افزایش سطح هوشیاری انسان میشود. از دمنوش آن برای افزایش انرژی استفاده میگردد و اگر با به لیمو ترکیب شود خواص آن نیز به شدت افزایش پیدا می کند. از مهمترین خواص دمنوش به لیمو با نعناع می توان به درمان گرفتگی گلو و کاهش التهابات آن اشاره کرد. نعناع همچنین باعث بهبود عملکرد سیستم گوارش و بخصوص درمان نفخ میگردد. البته این گیاه اشتها را افزایش میدهد. اگر میخواهید از سایر خواص به لیمو استفاده نمایید اما قصد کاهش اشتها ندارید بهتر است آن را با نعناع ترکیب کنید.
خواص دمنوش به لیمو و دارچین
این دمنوش علاوه بر عطر فوقالعادهای که دارد به هضم غذا نیز کمک می کند و به علت خلط آوری بالایی که دارد در درمان سرماخوردگی و التهاب گلو نیز مؤثر میباشد. مصرف به اندازه این دمنوش به درمان کبد چرب و افزایش دمای بدن در طول زمستان کمک می کند اما مصرف بیرویه آن و بخصوص افزایش میزان دارچین مصرفی ممکن است باعث التهابات پوستی و بروز آکنه شود. دارچین همچنین به سمزدایی بدن و بهبود عملکرد قلب و کاهش چربی های ذخیره شدن بدن نیز کمک می کند.
خواص دمنوش به لیمو و بابونه
بابونه و به لیمو دو گیاه فوق العاده برای تقویت سیستم عصبی بدن هستند. هر دو به شدت آرام بخش بوده و یک خواب آرام و راحت را برای شما به دنبال دارند. دم کرده بابونه با تقویت معده و رفع سوء هاضمه، موجب کاهش نفخ و اسپاسمهای دستگاه گوارشی میشود و نقش مؤثری در بهبود قلب و کبد دارد. بابونه موجب تقویت حافظه شده و برای درمان استرس و اضطراب نیز بکار میرود. همچنین با رقیق کردن خون و انبساط عروقی موجب تنظیم فشار خون میشود. دم کرده به لیمو و بابونه التهابات پوستی را کاهش داده و به درمان جوش و اگزما کمک میکند. دم کرده آنها به شدت باعث رفع خستگی میشود.
خواص دمنوش به لیمو و آویشن
این دمنوش برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی و گلو درد و سرفه مفید میباشد. آویشن مصلح به لیمو است و باعث میشود مصرف آن با عوارض جانبی همراه نباشد. همچنین به درمان مسمومیت های غذایی نیز کمک می کند.
نحوه استفاده به لیمو
در انگلیس و یونان افرادی که علاقه خاصی به چای یا دمنوشهای طبیعی دارند، برگهای تازه به لیمو را در فنجانی آب داغ ترکیب میکنند تا چای محبوبی به نام لوییزا به دست بیاید. به این چای در مکزیک ته ده سدرون یا te de cedron گفته میشود. این نوع چای در میان نوشیدنیهای پرطرفدار فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی نیز بسیار رایج است. همچنین از برگهای تازه این گیاه میتوان در نوشیدنیهای سردی مانند لیموناد که از آب لیموی تازه، شربت ساده و برگهای نعناع تهیه میشود نیز استفاده کرد.
استفاده از به لیمو در آشپزی
از این گیاه میتوان در تهیه کبابها تا انواع دسرها و مرباها نیز استفاده کرد. از دمنوش به لیمو در ساخت سسهای سالاد بر پایه روغن زیتون، به عنوان طعم دهنده استفاده میشود. همچنین به لیمو را در تهیه بستنی لیمو، ژلهی لیمو، سالسا ورده و سوپهای فصلی نیز مورد استفاده قرار میدهند. غذاهایی که با گوشت مرغ تهیه میشوند هم با به لیمو طعمدار میکنند. به لیمو میتواند چاشنی سرکه باشد و حتی به جای لیمو خشک در خورشهای ایرانی مصرف شود.
جمع بندی
قطعاً با مطالعه این مقاله به تأثیرات شگفتانگیز انواع دمنوش به لیمو و ترکیب آن با سایر گیاهان دارویی و معطر پی بردهاید. بهتر است مصرف به لیمو را در برنامه روزانه خود قرار داده و سعی کنید همواره از خواص بی نظیر آن بهرهمند شوید. برای اینکه بتوانید بیشترین استفاده را از خواص دمنوش به لیمو کسب کنید بهتر است آن را به صورت تازه خریداری کرده و طی چند ماه مصرف کنید. گذر زمان باعث از دست رفتن بسیاری از خواص به لیمو میشود.
در مورد تمامی خواص به لیمو لازم به ذکر است که این گیاه به هیچ عنوان نمیتواند جایگزین توصیهها و نسخههای پزشکی یا ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شود. به یاد داشته باشید که قرار نیست این گیاه تمامی موارد فوق ذکر در مورد خواص دمنوش به لیمو را پوشش دهد و مطالعات علمی و بالینی در این زمینه همچنان ادامه دارد.
پس قبل از مصرف آن حتما با پزشک متخصص مشورت کنید تا این دمنوش پرطرفدار با شرایط خاص بدن و سلامتی شما مطابقت داشته باشد. همچنین درباره نوع و نحوه مصرف و حتی طول دوره درمان به لیمو نیز حتما با فرد متخصص مشورت کنید و بهتر است مصرف آن کاملا زیر نظر پزشک صورت بگیرد.