می‌خواهیم در این مقاله بهروش‌های تشخیص زعفران تقلبی از اصل بپردازیم. شاید نتوانید پیش از خرید زعفران این روش‌ها را بکار ببرید اما قطعاً بعد از خرید آن می‌توانید در خصوص اصل بودن یا تقلبی بودن زعفران تصمیم گیری کرده و برای دفعات بعد که قصد خرید زعفران داشتید با احتیاط بیشتری گام بردارید. با ما همراه باشید تا ضمن ارائه یک تعریف دقیق و اصولی از زعفران تقلبی، ویژگی‌های این نوع زعفران‌ها و ویژگی‌های زعفران اصل را بررسی کنیم و در نهایت بهروش‌های تشخیص زعفران تقلبی از اصل بپردازیم و شما را با یکی از معتبرترین مراکز داخلی در زمینه فروش زعفران اصل آشنا کنیم.
زعفران تقلبی چیست؟
زعفرانی که اصولاً در قالب زعفران عرضه شده است اما ماهیت واقعی زعفران را ندارد به عنوان زعفران تقلبی شناخته می شود. هرکدام از موارد ذیل می‌تواند منتهی به تولید زعفران تقلبی شود:
- زمانی که گل‌رنگ (نوعی گیاه شبیه به زعفران) را به جای زعفران رنگ زده و به بازار عرضه می کنند.
- زمانی که دانه‌های ذرت را در قالب زعفران بسته بندی می کنند.
- زمانی که زعفران پلاستیکی را تولید کرده و با رنگ مصنوعی به فروش می‌رسانند.
- ترکیب هر کدام از موارد فوق با زعفران اصل که به تولید زعفران ناخالص منجر می شود نیز نوعی کلاه‌برداری است و به تولید زعفران غیر اصل منجر می شود.
در توضیح موارد فوق باید بگوییم که گل‌رنگ یک نوع گیاه است که بیشتر در کشور هند می‌روید و شباهت زیادی به زعفران دارد اما این شباهت فقط از لحاظ ظاهری می باشد و شامل عطر، بو و رنگ نیست. دانه ذرت که به ابریشم ذرت نیز مشهور می باشد شباهت زیادی به دانه زعفران دارد. زعفران پلاستیکی نوع دیگری از زعفران است که چندان متداول نمی باشد اما برخی از افراد برای کسب منافع در کوتاه مدت به تولید آن اقدام کردند. با توجه به اینکه همه این موارد دارای برخی اختلافات ظاهری (هرچند به صورت جزیی) با زعفران هستند اصولاً آن‌ها را با مقداری زعفران اصل ترکیب می کنند تا امکان شناخت آن‌ها به حداقل ممکن برسد.
انواع زعفران
ویژگی های زعفران تقلبی
از مهم‌ترین ویژگی های زعفران تقلبی می توان به نوع رنگ، بوی و طعم آن اشاره کرد. زعفران تقلبی به سرعت رنگ خود را پس می دهد چرا که اصولاً دارای رنگ تقلبی هستند. اصولاً رنگ زعفران تقلبی بسیار شفاف و زیباست چرا که برای تولید آن از رنگ‌های مصنوعی استفاده می شود. در زعفران‌هایی که به صورت غیر خالص تولید می شوند در ابتدا ممکن است رنگ به دست آمده بسیار شفاف و زعفرانی باشد اما بعد از گذشت چند روز به یک رنگ غیرشفاف و تقریباً زرد رنگ مبدل می شود.
رایحه زعفران تقلبی نیز با زعفران اصل متفاوت است. اصولاً رایحه زعفران‌های تقلبی بسیار کم و در اغلب موارد بدون رایحه است و اصلاً بوی خاصی ندارد. علاوه بر بوی زعفران تقلبی باید به طعم آن هم اشاره کنیم که اصلاً تلخ نیست و طعم ادویه مانند زعفران اصل را ندارد. البته این نکته را هم متذکر شویم که متأسفانه با توجه به ترکیب کردن زعفران تقلبی با زعفران اصل، بسیاری از مردم قادر به تشخیص ویژگی های زعفران تقلبی نمی باشند.
ویژگی های زعفران اصل
نقطه مقابل زعفران تقلبی، زعفران اصل است. زعفران اصل ویژگی های متضاد یک زعفران تقلبی را دارد. این ویژگی ها نیز شامل رنگ، بو و طعم است. رنگ زعفران اصل بعد از حل شدن در آب و به اصطلاح پس دادن رنگ خود به یک حالت طبیعی و چشم نواز مبدل می شود. این رنگ هرگز مانند رنگ زعفران تقلبی یک رنگ براق و شفاف نمی باشد بلکه رنگی طبیعی و ملایم دارد. رنگ زعفران اصل در بهترین حالت خود رنگ یک زعفران اصیل و مرغوب می باشد و مدت زمان بیشتری هم دوام دارد.
ویژگی دوم به رایحه و عطری که از زعفران اصل منتشر می شود اختصاص دارد. همانطور که در مطالب اخیر بیان کردیم زعفران‌های تقلبی که اصولاً از گلبرگ، ابریشم ذرت و پلاستیک به دست می آیند هیچ عطر خاصی ندارند این درحالیست که تنها مقداری اندکی زعفران اصل دارای رایحه بسیار تندی می باشد. طعم زعفران اصل گس است و تنها مقدار اندکی از آن برای طعم دهی به غذاهای زعفرانی مورد نیاز خواهد بود؛ بنابراین اگر برای طعم دهی به غذاهای خود نیاز به حجم زیادی زعفران دارید قطعاً در حال استفاده از یک محصول ناخالص هستید.
چگونه زعفران تقلبی را تشخیص دهیم؟
روش‌های مختلفی وجود دارد تا شما بتوانید زعفران اصل را از زعفران تقلبی تشخیص دهید. این روش‌ها شامل سرعت رنگ دهی، بوی زعفران، طعم زعفران اصل، مالیدن مقداری از زعفران در میان انگشتان و در نهایت تفاوت‌های ظاهری زعفران اصل و زعفران تقلبی است. در ادامه همه این موارد را به صورت جداگانه تشریح می کنیم.
سرعت رنگ دهی زعفران اصل بسیار کمتر از زعفران تقلبی است
همه ما می دانیم که مواد طبیعی هرگز به سرعت رنگ خود را پس نمی دهند. تقریباً بیست دقیقه زمان لازم است تا یک فنجان زعفران اصل بتواند رنگ خود را پس بدهد. زعفران تقلبی دارای مقداری رنگ مصنوعی است. رنگ‌های مصنوعی به سرعت در داخل آب و بخصوص آب داغ حل می شوند اما رنگ‌های طبیعی این گونه نمی باشند. از مهم‌ترین ویژگی های زعفران اصل این است که حتی رنگ خود را در آب سرد نیز منتشر می کند با این حال سرعت رنگ دهی آن در آب سرد بسیار اندک می باشد. لازم است بدانید که پره‌های زعفران اصل بعد از اینکه رنگ خود را پس دادند باز هم دارای رنگ زعفرانی خواهند بود.
تشخیص زعفران تقلبی از اصل با آب
بوی زعفران اصل بسیار زیادتر از زعفران تقلبی است
این روش ویژه افراد حرفه ای است. بوی زعفران اصل چیزی مابین عسل و یونجه می باشد حال آنکه زعفران تقلبی یا اصلاً بو ندارد یا بوی آن شباهت بیشتری به بوی چوب‌ها و بخصوص صندل ها دارد. برخی از آن‌ها بوی گوشت خشک شده و برخی دیگر بوی محدودی از موی نارگیل را دارند چرا که در برخی از موارد نیز، زعفران تقلبی را با استفاده از مواد فوق تهیه کرده اند با این حال چنین اتفاقی در ایران نیفتاده است و در سایر کشورها اتفاق افتاده است.
اگر زعفرانی که خریداری کرده‌اید رایحه زیادی ندارد در اصل بودن آن شک کنید. البته اسانس هایی که تولید می شود کار را دشوار نموده است چرا که امروزه فرمول تهیه اسانس زعفران نیز بدست آمده و با افزودن آن به زعفران‌های غیر اصل می توان مشتری را به اشتباه انداخت؛ بنابراین بهتر است صرفاً به همین یک روش اکتفا نکرده و سایر روش‌ها را هم امتحان کنید.
طعم زعفران تقلبی شیرین است
یک مقدار اندک از زعفران را روی زبان خود بگذارید. اگر طعم آن متمایل به طعم چیزهای شیرین بود شک نکنید که زعفران پیش روی شما یک زعفران تقلبی و در بهترین حالت ممکن یک زعفران ناخالص است که با مقداری زعفران اصل و مقداری زعفران تقلبی به بازار عرضه شده است. اگر هیچ طعمی احساس نکردید یا اندکی تلخی احساس کردید آن زعفران یک محصول مرغوب می باشد. مقدار اندکی زعفران کافی است تا طعم تلخ آن را روی زبان خود احساس کنید؛ بنابراین برای آزمودن زعفران تقلبی از اصل به مقدار زیادی زعفران نیاز نخواهید داشت.
رنگ شدن انگشتان در نتیجه مالیدن مقداری زعفران در بین انگشت ها
چند پره کوچک از زعفران را بردارید و مقداری بین انگشتان خود مالش دهید. زعفران اصل برای رنگ دهی صرفاً به آب نیاز ندارد بلکه مقداری از رنگ دانه های خود را حتی بدون آب و در نتیجه ایجاد فشار آزاد می کند. در نتیجه این کار باید مقداری رنگ زرد، نارنجی یا قرمز روی انگشتان شما ایجاد شود.
بخش های مختلف زعفران
دانه زعفران تقلبی با زعفران اصل تفاوت ظاهری دارد
از مهم‌ترین مشخصات ظاهری زعفران اصل این است که سر رشته‌های آن، حالت چند شاخه دارد اما زعفران‌های غیر خالص و غیرواقعی این گونه نیستند و سر رشته های زعفران در آن‌ها حالت چند شاخه ندارد. زعفران واقعی دارای خاصیت رنگ دهی می باشد و رشته های آن هم نامرتب هستند. رشته های ظریف زعفران دارای شکل شیپور بوده و مهم نیست چگونه برداشت شده باشند در هر صورت باید شکل شیپوری خود را حفظ کنند.
جمع بندی
زعفران گران‌ترین ادویه جهان است و گزافه گویی نکرده ایم اگر بگوییم بهترین و پرخاصیت ترین ادویه نیز می باشد. خواص زیاد آن و دشواری های مربوط به کشت، نگهداری و برداشت محصول باعث شده است تا قیمت آن در مقایسه با بسیاری از ادویه ها بسیار گران تر باشد اما تقلبی بودن برخی از محصولات باعث شده است تا ارزش این محصول نیز به چالش کشیده شود.
خرید زعفران اصل تنها از فروشگاه های معتبر و شناخته شده سطح کشور امکان پذیر است. متأسفانه امروزه بسیاری از برندهای معتبر نیز دست به ترکیب زعفران‌های عرضه شده با زعفران‌های بی کیفیت یا زعفران تقلبی زده اند. اگر قصد خرید زعفران اصل را دارید می‌توانید از طریق وب سایت احمد دادخواه اقدام نمایید. زعفران احمد دادخواه یکی از بهترین و مرغوب ترین زعفران‌های تولید شده در ایران می باشد.
